Inhoud

Veldhoven is een plaats en gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Brabant en is gelegen ten westen van Eindhoven, ten oosten van Eersel en ten noorden van Waalre. De gemeente heeft een oppervlakte van 0,20 km² aan water. De gemeente Veldhoven maakt deel uit van Metropoolregio Eindhoven, een regionaal overlegorgaan.

De gemeente Veldhoven is op 1 mei 1921 gevormd door het samenvoegen van de gemeenten Veldhoven en Meerveldhoven, Oerle en Zeelst. In 1996 is in het kader van 75 jaar gemeente Veldhoven een plaquette gelegd op het 'driegemeentenpunt': de geografische locatie waar de drie voormalige gemeenten aan elkaar grensden. Dit punt bevindt zich in de wijk 't Look, een wijk die in 1921 nog niet bestond.

Plaquette driegemeentenpunt 't Look Veldhoven
In de tweede helft van de twintigste eeuw zijn door de aanleg van nieuwbouwwijken de vier oorspronkelijke dorpen Veldhoven Dorp, Meerveldhoven, Zeelst en Oerle aan elkaar vastgegroeid tot één grote bebouwde kom. Het dorp Oerle heeft hierbij het duidelijkst zijn eigen karakter behouden. Het westen en zuiden van de gemeente heeft nog een agrarisch landschap, waarin zich de beekdalen van de Run, de Gender, de Poelenloop en de Bruggenrijt bevinden. Het buitengebied van Veldhoven is rijk aan oude gehuchten met monumentale langgevelboerderijen en bossen met prehistorische grafheuvels. Ook ligt hier een dierentuin: Zoo Veldhoven (het voormalige Papegaaienpark N.O.P.).

De plaatsnaam Veldhoven komt van hove, een vroegere vorm van het woord hoeve, waarbij eerst moet worden gedacht aan te exploiteren grond, en in tweede instantie aan een gebouw. Een groep hoven is een gehoofte; later wijzigde dit woord zich in gehucht. Hieruit ontstond de naam Veldhoven, aanvankelijk dus een benaming voor een onbeduidend gehucht.

Een oorkonde van 15 november 1295 laat voor het eerst de naam Veldhoven (Velthouen) zien.

Prehistorie
Dat het grondgebied van Veldhoven al in de prehistorie bewoond was, blijkt uit de aanwezigheid van grafheuvels. Grafheuvels ontstonden in het Neolithicum doordat mensen hun overledenen bedekten met een kleine, kunstmatig opgeworpen heuvel. Later, vanaf de Midden Bronstijd, werden de grafheuvels gebruikt om crematieresten in te begraven, veelal in urnen. Tussen de gehuchten Toterfout en Halfmijl werden in de periode 1948-1951 in totaal 34 grafheuvels archeologisch onderzocht onder leiding van Albert van Giffen. Tijdens dit onderzoek zijn zestien grafheuvels gerestaureerd: vijftien grafheuvels stammende uit de Midden Bronstijd (1600-1000 v.Chr.), en één grafheuvel uit het Neolithicum (1700 v.Chr.). In het bos nabij de doorgaande weg de Locht bevinden zich nog eens tien gerestaureerde grafheuvels, afkomstig uit de Midden Bronstijd en de IJzertijd (1500-50 v.Chr.).

In de Late Bronstijd en in de IJzertijd werd het gebruikelijk om de urnen niet meer in heuvels te plaatsen, maar gegroepeerd in een veld te begraven. Nabij Toterfout en de Locht zijn enkele van deze urnenvelden gevonden.

Oudheid
Rond het begin van de jaartelling behoorde Veldhoven tot het Romeinse civitas Tungrorum; het bestuurlijk gebied ofwel district rond Atuatuca Tungrorum (Tongeren). Nabij het gehucht Heers zijn veel overblijfselen uit de Romeinse tijd gevonden. In 1871 vond de onderwijzer en oudheidkundige Petrus Norbertus Panken hier enkele fragmenten van Romeinse terracotta beeldjes, waaronder een vrijwel ongeschonden exemplaar van een beeldje van Diana, de godin van de jacht. Het beeldje werd gedateerd op 175 n.Chr. In 1909 werden bij Heers sporen gevonden van een Romeinse wachttoren uit het jaar 100.

Middeleeuwen
Rond de zevende eeuw werden in het gebied enkele nederzettingen gesticht door Frankische kolonisten. Dit blijkt onder andere door de vondst van een grafveld uit de zevende en achtste eeuw bij het huidige Dr. Elsenpark in de wijk Cobbeek. Ook is er een grafveld uit diezelfde periode gevonden bij de Oeienbosdijk, nabij Heers. De Frankische kolonisten introduceerden ook het christendom in de regio. In een oorkonde uit 775 wordt een kerk van Meerveldhoven genoemd, die op dat moment eigendom was van een Frankische heer. Omstreeks het jaar 1000 liet de heer van Oerle een kerk bouwen, die in 1250 werd verkocht aan de abdij van Postel. Rond het begin van de veertiende eeuw trok de nederzetting Oerle meer macht naar zich toe, door de status van vrijheid te verkrijgen met alle bijbehorende privileges. Daarnaast werd er een schepenbank in Oerle gevestigd, die recht sprak over de omliggende dorpen Zonderwijk, Veldhoven, Meerveldhoven, Zeelst, Blaarthem, Vessem, Wintelre en Knegsel.

Vroegmoderne Tijd
In de periode 1559-1561 werden de dorpen Zeelst en Veldhoven door de leenheer Filips II tot leen verheven aan de leenman jonker François Schotelmans. De dorpen Oerle en Meerveldhoven werden verpand aan de leenman Willem de Borchgrave. Daardoor viel elk van de vier dorpen onder het bestuur van een heer en kreeg elk dorp ook de status van heerlijkheid.

Om de rechtspraak in de dorpen in lijn te houden met het nieuwe dagelijkse bestuur, werd in 1560 besloten de grote schepenbank van Oerle op te splitsen. Daardoor kwam er een zelfstandige schepenbank voor Veldhoven-Zeelst en kreeg de schepenbank van Oerle alleen nog maar Meerveldhoven onder haar hoede. In de zestiende eeuw leidde een lange reeks van oorlogen tot economische neergang. Ter voorkoming van plundering moesten vaak hoge afkoopsommen worden betaald aan voorbij trekkende troepen. In 1708 slaagde het dorp Veldhoven er niet in een dergelijke brandschatting te betalen. Hierop werden dertien huizen, waaronder twee pastorieën, door Franse troepen verbrand.

De periode van economische depressie duurde tot halverwege de negentiende eeuw. De dorpen waren slecht bereikbaar, de woningen in erbarmelijke staat en voor de veelal agrarisch georiënteerde bevolking was het moeilijk om enige opbrengst uit de droge zandgronden te halen.

Moderne Tijd
Op 1 januari 1811 werden op bevel van Napoleon de schepenbanken afgeschaft en werd heel Nederland naar Frans model ingedeeld in gemeenten. Hierbij ontstonden de gemeenten Veldhoven-Meerveldhoven, Zeelst en Oerle. Onder invloed van de industriële revolutie keerde uiteindelijk het economische tij. In 1855 werd de provinciale steenweg Eindhoven-Turnhout aangelegd, waardoor er tegen het einde van de negentiende eeuw weverijen en steenfabrieken werden gevestigd in Veldhoven. Daarnaast werd het water van het beekje de Gender gebruikt door wasserijen, blekerijen en leerlooierijen.

Rond 1900 kwam de sigarenindustrie op gang in Veldhoven. Het fabriceren van sigaren was voornamelijk handwerk, waardoor het relatief eenvoudig was om een sigarenfabriek te beginnen. De twee grootste Veldhovense sigarenfabrieken uit die tijd zijn St. Antonius en Duc George. De sigarenfabriek St. Antonius werd in België opgericht in 1896 en op 1-11-1907 overgebracht naar Meerveldhoven door Peter Dassen. Vanaf 1917 werd het bekende merk Velasquez in deze fabriek geproduceerd. In 1866 richtte Henricus Bazelmans in Zeelst de sigarenfabriek Duc George op. Op het hoogtepunt, rond 1932, had deze fabriek ruim 600 personeelsleden in dienst. Vanaf de jaren 50 van de twintigste eeuw nam onder invloed van mechanisatie en grootscheepse reorganisaties de werkgelegenheid in de Veldhovense sigarenindustrie gestaag af. Rond 1970 was de sigarenindustrie hier vrijwel verdwenen.

Op 1 mei 1921 werden de drie gemeenten samengevoegd tot de nieuwe gemeente Veldhoven. In 1930 telde de samengevoegde gemeente 6900 inwoners. Na de Tweede Wereldoorlog vond er veel huizenbouw plaats, waardoor de bevolking in snel tempo toenam. In 1952 werd midden tussen de vier oorspronkelijke dorpen een geheel nieuwe woonwijk gebouwd, die de naam d`Ekker kreeg. Door de bouw van de wijken Zonderwijk (1962), `t Look (1970) en Cobbeek (1973) ontstond een aangesloten bebouwde kom, waarbij alleen het dorp Oerle nog geïsoleerd lag. Vanaf 1977 werd er een nieuw centrum voor Veldhoven gerealiseerd, te midden van de oorspronkelijke dorpen en de nieuwbouwwijken. Dit centrum kreeg de naam City Centrum en bevat sinds 1988 ook het gemeentehuis en de openbare bibliotheek. Nadat het nieuwe centrum een feit was, breidde Veldhoven zich voornamelijk in noordelijke richting uit met de bouw van de wijken Heikant (1980), De Kelen (1990) en De Polders (1992).

In 1990 kwam de naburige gemeente Eindhoven met een nota, waarin gepleit werd voor een grootschalige gemeentelijke herindeling. In dit plan zou de gemeente Veldhoven worden opgeheven en zou het grondgebied worden herverdeeld over de naburige gemeenten, met als voornaamste doel de gemeente Eindhoven van meer bouwlocaties te voorzien. Dit herindelingsplan kwam door verzet van de betrokken gemeenten nooit van de grond. Om de gemeente Eindhoven toch tegemoet te komen volgde op 1 januari 1994 een grenswijziging, waarbij het gehele noorden van Veldhoven werd afgestaan aan Eindhoven. In dit gebied, waarin onder andere Eindhoven Airport ligt, werd het nieuwe Eindhovense stadsdeel Meerhoven gerealiseerd. Bij de grenswijziging werd een uitzondering gemaakt voor een gebied bij de Oirschotse Dijk, ook wel bekend als De Hut. Dit gebied bleef nog enkele jaren bestaan als een Veldhovense enclave, alvorens het per 1 januari 1997 werd toegevoegd aan de gemeente Eersel. Verdere samenwerking tussen Veldhoven en Eindhoven werd ondersteund door de invoering van het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven, een regionaal overlegorgaan.

Door woningbouw bij het gehucht Berkt in 2000 werd uiteindelijk ook het dorp Oerle verbonden met de bebouwde kom van Veldhoven. In 1997 werd de wijk Pegbroeken gebouwd nabij Veldhoven Dorp. Gezien de toenemende vraag naar woningen in de regio, werden in 2006 de eerste plannen ontvouwd voor een grootschalige uitbreiding van Veldhoven in westelijke richting. In de toekomst zullen hier circa 2700 woningen gerealiseerd worden.

Centraal in de gemeente Veldhoven ligt de grote bebouwde kom van de plaats Veldhoven: een samensmelting van de vier voormalige dorpen Veldhoven Dorp, Meerveldhoven, Oerle en Zeelst. Te midden van deze vier dorpskernen ligt het nieuwe centrum van Veldhoven: het City Centrum. Daarnaast zijn er nog de woonwijken d`Ekker, Zonderwijk, `t Look, Cobbeek, Heikant, De Kelen, De Polders en Pegbroeken. In het oosten grenst Veldhoven aan de bebouwde kom van Eindhoven, slechts gescheiden door de autosnelweg A2. In het noorden sluit de bebouwing van Veldhoven aan op het Eindhovense stadsdeel Meerhoven. Het zuiden van de gemeente Veldhoven is gescheiden van de rest van de gemeente door de A67. Hier ligt het buitengebied van de voormalige gemeente Veldhoven-Meerveldhoven, met onder andere congrescentrum Koningshof en het gehucht Heers. In het westen ligt het buitengebied van de voormalige gemeente Oerle, met de gehuchten Zandoerle, Berkt, Scherpenering, Hoogeind, Vliet, Toterfout, Halfmijl en Zittard.

Het westen van de gemeente Veldhoven toont een voornamelijk agrarisch landschap met enkele gehuchten en bosgebieden, waartussen het beekje de Bruggenrijt stroomt.

Bij het gehucht Halfmijl ligt het bosgebied de Halve Mijl, dat bekend is om de daar aanwezige prehistorische grafheuvels. De Halve Mijl was in het begin van de twintigste eeuw aangelegd als productiebos. Momenteel speelt de houtproductie hier geen rol meer en krijgt het bos steeds meer een natuurlijk karakter.

De Molenvelden, gelegen tussen het gehucht Zandoerle en het dorp Knegsel, is een bosgebied met fraaie beukenlanen. De naam komt van de windmolen die hier van 1360 tot 1914 heeft gestaan. Midden in het bos, op een plek die de Molenberg heet, zijn de funderingsrestanten van deze voormalige windmolen gemarkeerd.

Ten oosten van het gehucht Zandoerle liggen de Oerlese en Zandoerlese Bossen. Dit zijn oude bossen waarin veel houtwallen te vinden zijn. Deze houtwallen dienden in de late middeleeuwen als afscheiding tussen akkers en bieden nu een geschikt onderkomen voor vele vogels en insecten. Het boerenwormkruid en het Sint-Janskruid, kenmerkende planten voor de Kempische zandgronden, komen hier veelvuldig voor.

In het zuiden van de gemeente Veldhoven stromen de beken de Gender en de Run. Op de grens met de gemeente Waalre stroomt de rivier de Dommel. Langs de beemden van de Dommel heeft de Vereniging Natuurmonumenten enkele terreinen in beheer. In het uiterste zuiden van de gemeente Veldhoven, nabij de Volmolenweg, ligt het natuurgebied de Vlasroot. Hier liggen twee vennen, de Grote Vlasroot en de Kleine Vlasroot, en een visvijver. Door de bemesting van nabijgelegen akkers is de Kleine Vlasroot voedselrijker dan de Grote Vlasroot, waardoor hier veel waterlelies voorkomen.

Museum 't Oude Slot
Museum 't Oude Slot, gevestigd aan de Hemelrijken, is een museum gewijd aan Kempense volkenkunde. Geregeld worden in het museum exposities gehouden met gebruiksvoorwerpen, devotionalia en volksprenten uit de achttiende, negentiende en twintigste eeuw. Het museum bevindt zich in een rond 1800 gebouwde U-vormige herenboerderij. De naam `t Oude Slot verwijst naar het Adelijck Huys van Zeelst, dat oorspronkelijk op deze locatie stond. Dit huis, vermoedelijk gebouwd in de tweede helft van de zestiende eeuw, diende als onderkomen voor de heren van Zeelst. Tegen het einde van de achttiende eeuw raakte het huis in verval en werd het gesloopt. Op de fundamenten van het oude huis werd de huidige boerderij gebouwd. In 1964, nadat de boerderij door de gemeente was opgekocht, werd archeologisch onderzoek gedaan. Hierbij werden de contouren van een gracht aangetroffen. Op 21 november 1966 kreeg de boerderij de status van beschermd rijksmonument. In 1967 werd een nieuwe gracht gegraven en in 1973-1974 werden de gebouwen gerestaureerd. Het dak en de gracht werden in 2007 nogmaals grondig gerestaureerd.

Trapjeshuis
Het Trapjeshuis, gelegen aan de Kapelstraat-Noord in Zeelst, is een monumentaal pand uit 1750. Het huis bezit trapgevels met zeldzame, ovaalvormige trappen.

Zandoerle
Zandoerle is een eeuwenoud gehucht, dat door zijn grote cultuurhistorische waarde de status van beschermd dorpsgezicht heeft. In de Middeleeuwen had Zandoerle een belangrijke rol in de regio. Een schepenzegel uit 1355 vermeld dat Zandoerle een zogenaamde vrijheid was, wat wil zeggen dat de plaats op stadsrechten lijkende rechten had verkregen. Ook was hier de schepenbank gevestigd, die recht sprak over de omliggende dorpen. Tegen het einde van de Middeleeuwen verloor Zandoerle deze bestuurlijke macht. Rondom het rechthoekige, met lindebomen beplantte plein van Zandoerle liggen zes monumentale langgevelboerderijen. Aan het plein bevindt zich ook de in 1807 gebouwde Mariakapel, gewijd aan Onze Lieve Vrouw van 't Zand. Midden op het plein staat een kanon uit de Tweede Wereldoorlog opgesteld. Dit Duitse antitankgeschut werd in september 1944 door de geallieerden buitgemaakt en tijdens de bevrijdingsfeesten op het plein neergezet.

Zoo Veldhoven (voormalig Papegaaienpark N.O.P.)
Zoo Veldhoven (voormalig Papegaaienpark N.O.P.) is een dierenpark dat zich voornamelijk richt op papegaaien en andere exotische vogels. Het park bevindt zich bij het gehucht Vliet, ten westen van Oerle. De oorsprong van het (papegaaien)park ligt bij de Stichting Nederlandse Opvang Papegaaien, opgericht op 16 februari 1987. Deze stichting stelt zich tot doel opvang te bieden voor exotische vogels en tevens meer bewustzijn te creëren voor de moeilijkheden die het houden van dergelijke dieren als huisdier met zich meebrengt. Om de vogels voldoende ruimte te bieden kocht de stichting in 1992 het terrein aan van de voormalige camping `t Vlutterke. Hier bevinden zich ruim 500 volières, die duizenden papegaaien huisvesten. Naast exotische vogels bevat het park ook andere dieren, zoals paarden, ringstaartmaki's en geiten. Op 22 mei 2004 werd het park uitgebreid met de TropiJoy, een tropische kas van 2000 m² waarin de sfeer van een tropisch regenwoud is gecreëerd.

Kerken
Van oorsprong bestaat Veldhoven uit vier kerkdorpen met in elk van de vier voormalige dorpen zijn eigen kerkgebouw. Zo staat in Oerle de Sint-Jan de Doperkerk, een neogotische kruiskerk. Deze kerk werd op 1 mei 1912 in gebruik genomen. In de bestrating voor de kerk zijn de fundamenten van de vorige kerk gemarkeerd, een koepelkerk die in 1911 gesloopt werd. Oerle heeft door de geschiedenis heen minimaal vier verschillende kerkgebouwen gekend, waarvan het eerste al beschreven werd in een oorkonde uit 1249. De Heilige Caeciliakerk is eveneens een neogotische kruiskerk. Deze kerk bevindt zich in Veldhoven Dorp en werd gebouwd in 1913-1914 onder architectuur van Wolter te Riele. In 1958 werd bij een verbouwing de kerk verder vergroot en in 2007-2008 volgde nog een grootschalige restauratie. De Heilige Lambertuskerk in Meerveldhoven is een bedevaartskerk. In deze kerk bevindt zich de kapel van Onze-Lieve-Vrouwe ter Eik. Hierin staat een eik waarin volgens de overlevering in de dertiende eeuw Maria verscheen aan een boer. Al in 1296 werd er een kapel om de boom heen gebouwd. Het huidige kerkgebouw in Meerveldhoven dateert uit 1953. De Sint-Willibrorduskerk te Zeelst is gebouwd in 1873 onder architectuur van Carl Weber. In 1952 werd deze kerk verder uitgebouwd.

Naast deze vier in traditionele stijl gebouwde kerken zijn er ook twee kerken in Veldhoven met een moderner uiterlijk. De Heilige Jozefkerk in de wijk d'Ekker is een doosvormige kerk met losstaande, zuilvormige toren uit 1952. Het jongste kerkgebouw van Veldhoven is de Sint-Maartenskerk in de wijk Heikant. Deze tentvormige kerk werd gebouwd in 1990 naar een ontwerp van architect Jan Merks.

Molens
In de gemeente Veldhoven bevinden zich in totaal drie windmolens. De oudste molen is de Zilster molen. Deze beltmolen bevindt zich in de wijk Zeelst. De molen is gebouwd in 1858 en werd gebruikt als korenmolen. De Zilster molen heeft ook nog dienst gedaan als oliemolen. De molen is nog altijd maalvaardig, maar tegenwoordig niet meer in bedrijf. In de wijk Meerveldhoven bevindt zich een andere beltmolen: De Adriaan. Deze molen is in 1906 gebouwd en werd tot in de jaren 80 van de twintigste eeuw gebruikt als korenmolen. De molen is nog maalvaardig, maar niet meer als windmolen in gebruik. In het onderste gedeelte van de Adriaan is een café gevestigd. Ten slotte bevindt zich ten noordwesten van Oerle, bij het gehucht Hoogeind, de Sint Jan, een molen van het type stellingmolen. De Sint Jan is tussen 1985 en 1991 gebouwd met behulp van onderdelen van gesloopte molens en sindsdien in gebruik als korenmolen.

De nabijheid van Eindhoven, een stad met veel bedrijvigheid op technologisch vlak, betekent ook voor Veldhoven een grote economische stimulans. Binnen de gemeentegrenzen concentreert de bedrijvigheid zich op industrieterrein De Run. Hier bevindt zich onder andere het hoofdkantoor van het beursgenoteerde hightechbedrijf ASML. ASML levert lithografiesystemen voor de fabricage van halfgeleiders. Het bedrijf vestigde zich in 1985 met honderd werknemers in Veldhoven. In 2003 verhuisde ASML naar een nieuwbouwlocatie naast de rijksweg A67, waarbij het hoofdkantoor werd gevestigd in een 82 meter hoge kantoortoren. Het voormalige hoofdkantoor werd betrokken door Assembléon. Het huidige ASML-complex in Veldhoven bevat naast het hoofdkantoor en assemblagefaciliteiten ook een onderzoeks- en ontwikkelafdeling.

Eveneens op industrieterrein De Run liggen de elektronicabedrijven Simac Electronics, Connect Group Nederland en Philips Medical Refurbished Systems, een dochteronderneming van Philips die zich toelegt op het reviseren van medische beeldvormende apparatuur.

Momenteel wordt er ook druk voorbereid op het nieuwe grote bedrijventerrein Habraken ten noorden van Veldhoven. In combinatie met het Eindhovense Park Forum en Flight Forum zal dit een bedrijvig gebied worden voor Eindhoven en Veldhoven.

Theater
Naast het gemeentehuis ligt Theater De Schalm. Dit theater beschikt over een grote zaal met ruim 400 zitplaatsen en een kleinere zaal die tevens dienst doet als bioscoopzaal.Theater de Schalm is in 1961 opgericht.Sinds 1998 vindt er eens in de twee jaar het evenement de Veldhovense Revue plaats in Theater De Schalm. Door zo'n 100 vrijwilligers wordt dan onder professionele begeleiding gewerkt aan een avondvullende show die in de maand december zo'n 15 keer ten uitvoer wordt gebracht.

Muziek
Elk van de vier voormalige dorpen in Veldhoven heeft ook zijn eigen muziekvereniging. De oudste muziekvereniging is de Harmonie L'Union Fraternelle, die op 7 november 1871 werd opgericht in Zeelst. Sinds 1956 speelt het harmonieorkest van deze vereniging in de vaandelafdeling van de KNFM. De Harmonie St. Cecilia begon als fanfare in Oerle op 7 januari 1907. In 1976 schakelde deze fanfare om naar harmonie. Het harmonieorkest van St. Cecilia promoveerde in 1999 naar de vaandelafdeling van de KNFM. De Harmonie Sub Umbra werd op 7 maart 1934 opgericht in Meerveldhoven. Sub Umbra staat voor 'in de schaduw'. Hierbij wordt gerefereerd naar de boom in de St. Lambertuskerk van Meerveldhoven. Ook deze harmonie komt uit in de vaandelafdeling van de KNFM. Ten slotte kent Veldhoven Dorp het Veldhovens Muziekkorps, opgericht op 24 november 1894. Het A-orkest van deze vereniging komt uit in de Superieure afdeling van de Brabantse Bond van Muziekverenigingen.

Veldhoven kent verschillende koren van goede kwaliteit, waaronder het Veldhovens Mannenkoor, opgericht in 1960, en het Veldhovens Kamerkoor, opgericht in 1988.

In de jaren negentig van de twintigste eeuw werd aan de Bossebaan een prachtige Muziekschool gebouwd, waar gedurende twee decennia vocaal en instrumentaal muziekonderwijs werd gegeven. Later veranderde de Veldhovense muziekschool haar naam in Art4u voor Kunsteducatie en breidde zij haar werkzaamheden regionaal uit door fusie met de muziekscholen van de gemeenten Bergeijk en Eersel. Echter in 2015 besloot de gemeente Veldhoven, uit bezuinigingsoverwegingen, tot spijt en onbegrip van velen, het gebouw aan de Bossebaan af te stoten en het muziekonderwijs onder te brengen in de bovenverdieping van de openbare bibliotheek aan het Meiveld.

In 1996 werd in Veldhoven voor het eerst het Cult&Tumult festival gehouden. Sindsdien vindt dit festival eens per jaar plaats, meestal in het laatste weekend van september. Cult & Tumult is een gratis festival met onder andere muziek (pop, klassiek, jazz, levenslied, etc.) beeldende kunst, literatuur, poëzie en (straat)theater.

Tevens vindt 1 keer per jaar in het eerste weekend van september Kioskpop plaats op festivalterrein 'De Plaatse'. Op dit tweedaagse gratis festival treden jaarlijks diverse bands op die op het punt van doorbreken staan. Acts als Racoon, Moke en Voicst stonden al op het Kioskpoppodium voordat zij landelijke bekendheid verwierven.

Media
In 1986 werd de Stichting Lokale Omroep Veldhoven (SLOV) opgericht. Aanvankelijk verzorgde deze stichting alleen de Kabelkrant Veldhoven, maar sinds 1988 heeft het ook een radiostation in beheer: Radio Veldhoven.

Carnaval
Tijdens carnaval wordt Veldhoven omgedoopt tot Rommelgat. Traditioneel vindt op carnavals zaterdag de sleuteloverdracht plaats en wordt op zondag de grote optocht gehouden. In even jaren start de optocht in Zeelst en eindigt men in Veldhoven Dorp, in oneven jaren wordt de route in tegenovergestelde richting afgelegd.

In 1990 verhuisde het Sint Joseph Ziekenhuis, dat tot dan toe in Eindhoven was gevestigd, naar een nieuwbouwlocatie op industrieterrein De Run in Veldhoven. Na een fusie in 2002 met het Eindhovense Diaconessenhuis ging het ziekenhuis verder onder de naam Máxima Medisch Centrum. Het gefuseerde ziekenhuis heeft de beschikking over 836 bedden en er werken circa 3400 mensen. De vestiging in Veldhoven huisvest een NICU, een afdeling waar pasgeborenen intensief verzorgd kunnen worden, en waarvan er maar tien in heel Nederland zijn. Tevens is er een Ronald McDonaldhuis gevestigd.

De Omloop der Kempen is een eendaagse Nederlandse wielerwedstrijd in Noord-Brabant, gehouden over 200 km met start en finish in Veldhoven. De organisatie is in handen van de "Stichting Omloop der Kempen". De ronde werd in 2008 voor de 60e maal gehouden. De ronde was tot 1998 alleen toegankelijk voor amateurwielrenners, momenteel is het een open wedstrijd volgens UCI Europe Tour cat. 1.2. Koersdirekteur is John van den Akker, zelf winnaar in 1986.

De wedstrijd werd voor het eerst gereden in 1948 en heeft vervolgens, met uitzondering van 1950, elk jaar plaatsgevonden. Sinds 2007 is er ook een wedstrijd voor vrouwen.